بادیان رومی متعلق به تیره چتریان است. با توجه به اهمیت شناخت مراحل تکوینی در گسترش دانش زیست شناسی، بادیان رومی که ارزش دارویی و اقتصادی زیادی دارد، انتخاب شد. نمونه های اندام های رویشی و زایشی در مراحل متفاوتی از تکوین انتخاب و با استفاده از روش های سلول-بافت شناسی بررسی شدند. مشاهده ساختار تشریحی اندام های رویشی نشان داد در بین بافت پارانشیمی برگ مجرای ترشحی قرار دارد. برش غنچه های گل نشان داد که بساک ها دارای چهار کیسه گرده بوده و تقسیم سلول های مادرگرده از نوع هم زمان، تترادهای میکروسپور از نوع چهاروجهی و لایه مغذی از نوع ترشحی است. بررسی فراساختار دانه گرده با میکروسکوپ الکترونی نگاره نشان داد که دانه گرده سه شیاری و تزئینات سطح اگزین از نوع مشبک منفذ دار است. تخمدان دو برچه و دو خانه، تخمک واژگون و تک پوسته ای است. نمو کیسه رویانی نیز الگوی عمومی دو لپه ای ها را دارد. در بررسی رویا ن زایی، رویان های کروی، لپه ای، اژدری و گذر از رویان کروی به رویان قلبی مشاهده شد. اندام های رویشی بادیان رومی دارای ساختار عمومی دو لپه ای ها است. الگوهای تکوین تخمک و کیسه رویانی از نهان دانگان و تیپ پلی گونوم تبعیت می کنند. تترادهای میکروسپور از نوع تتراهدرال است. فراساختار دانه گرده شبیه به جنس Smyrnium تیره چتریان است. در بررسی رویان زایی نیز کلیه مراحل رویانی مشاهده شد.

کرفس سفید متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. با توجه به اهمیت شناخت مراحل تکوینی در گسترش دانش زیست شناسی، گیاه Haussknechtia elymaitica یا کرفس سفید که یک گونه دارویی کمیاب و بومی ایران است برای این پژوهش انتخاب شد. نمونه اندام های رویشی و زایشی در مراحل متفاوتی از تکوین انتخاب و با استفاده از روش های سلول - بافت شناسی بررسی شدند. مشاهده ساختار اندام های رویشی نشان داد که در بین بافتهای پارانشیمی برگ و ساقه، حفره ترشحی قرار دارد. برش غنچه های گل نشان داد که بساک ها دارای چهار کیسه گرده بوده و تقسیم سلولهای مادر گرده از نوع همزمان، تترادهای میکروسپور از نوع چهار وجهی و لایه مغذی از نوع ترشحی است. تخمدان دو بر چه و دو خانه، تخمک واژگون و تک پوسته ای است. نمو کیسه رویانی نیز الگوی عمومی دو لپه ای را دارد. در بررسی رویان زایی، رویان کروی، قلبی، لپه ای و اژدری و گذر از رویان کروی به قلبی مشاهده شد. اندام های رویشی کرفس سفید دارای ساختار عمومی دو لپه ای ها است. الگوهای تکوین تخمک و کیسه رویانی از نهان دانگان و تیپ پلی گونوم تبعیت می کنند. تترادهای میکروسپور دارای تنوع بوده و از سه نوع تتراهدرال، تتراگونال و خطی است. در بررسی رویان زایی نیز کلیه مراحل رویانی مشاهده شد.

مطالعات تکوینی و رویان شناختی جایگاه ویژه ای در علم گیاه شناسی دارد. در این پژوهش چگونگی تکوین تخمک و دانه گرده در یک گونه از سرده مرزنجوش به نام مرزنجوش وحشی (Origanum vulgare) مورد بررسی قرار گرفت. گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA96 تثبیت و در الکل 70% نگهداری شد. نمونه ها پس از قالب گیری در پارافین با میکروتوم برش گیری شدند. رنگ آمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت و لام های تهیه شده از مراحل مختلف تکوینی با دقت با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی گردید. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، تخمدان از نوع فوقانی و چهار حجره ای می باشد. در هر حجره تخمدان یک تخمک واژگون قرار دارد و در کیسه رویانی نیز رویان های کروی، قلبی، اژدری و لپه ای مشاهده شد. برش گیری میکروتومی اندام های زایشی نشان داد که لایه های تشکیل دهنده دیواره بساک از خارج به داخل عبارتند از اپیدرم، لایه مکانیکی، لایه گذر و تاپتوم. تاپتوم در ابتدای تکوین دانه گرده از نوع ترشحی و در اواخر نمو دانه گرده از نوع پلاسمودیومی می باشد. تترادها از نوع چهاروجهی ) تتراهدرال (است. پس از بررسی دانه گرده به روش استولیز و مشاهده با میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص شد که دانه گرده دارای منظره قطبی شش وجهی و منظره استوایی بیضی شکل هستند. دانه گرده ها دارای شش شیاراند و تزئینات سطح دانه گرده ها از نوع مشبک چاله دار است. نسبت طول محور قطبی بر طول محور استوایی (P/E) در مرزنجوش وحشی 1.13 است.

گل همیشه بهار (Calendula officinalis L. ) گیاهی چند ساله با گلهای دو جنسی و ماده است که اغلب جهت استفاده های دارویی، پزشکی و نیز به عنوان گیاه زینتی کاربرد دارد. گل آذین کلاپرک و شامل گلچه های زایا و نازا می باشد. گلچه های نازا شامل گل های زبانه ای است که سیستم تولید مثلی در آنها تحلیل رفته است. گلچه های زایا به دو گروه گلچه های دوجنسی و گلچه های ماده تقسیم می شوند. گلچه های دو جنسی، دیواره بساک جوان از اپی درم، اندوتسیوم، لایه میانی و تاپی تشکیل شده است، البته لایه میانی را تنها در مراحل اولیه می توان دید. تاپی اکثرا تیپ ترشحی دارد. ضمن فرآیند میوز میکروسپوروسیت ها در گلچه های دوجنسی، سیتوکینز همزمان اتفاق می افتد و تترادهای تتراهدرال ایجاد می شوند. گلچه های دو جنسی اغلب تخمک فاقد عملکرد داشته و عملا نر هستند، به نحوی که حفره تخمدان در آنها خالی است. این در حالی است که گلچه های ماده با تخمک فعال قابل مشاهده اند. تخمک ها به صورت منفرد، واژگون و حالت تک پوسته ای دارند. پارانشیم خورش فقط از یک لایه سلولی تشکیل شده است و لایه جداری تشکیل نمی شود. قبل از تمایز سلول های میکروپیلی به سلول تخم و سلول سینرژیدی، دو هسته قطبی به هم ملحق شده و سلولهای آنتی پود شروع به تجزیه می کنند. نمو کیسه رویانی از تیپ مونوسپوری پلی گونوم تبعیت می کند.

هدف: بررسی تکوین گل برای درک تمایز سلولی و ساز و کارهای ژنتیکی لازم برای اندام زایی مناسب است. در پژوهش حاضر تکوین اندام های زایشی S. striata بررسی شد.مواد و روش ها: غنچه های گل در مراحل نمو برداشت شدند، پس از تثبیت درFAA و گذراندن مراحل آبگیری، قالب گیری در پارافین با میکروتوم برش گیری و با هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی شدند. مراحل تکوین اندام زایشی با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی و عکس برداری شد.نتایج: نتایج نشان داد که پس از تحول مریستم رویشی به زایشی، برگه و کاسبرگ ها به سرعت تشکیل می شوند. ایجاد پریموردیوم های گلبرگی و پرچمی تقریبا هم زمان است، تحول توده مریستمی هاگزای به مادگی در مرحله پایانی انجام می شود. تخمدان، تخمک ها، خامه و کلاله مراحل تکوینی سریعی دارند. بساک پرچم ها از نوع چهار حجره ای (تتراسپورانژی) است. تترادهای میکروسپوری چهار وجهی و دانه های گرده بالغ بیضی شکل و سه شیاری هستند. سلول های لایه پرستار پایداری طولانی دارند و اغلب یک هسته ای می باشند. تترادهای مگاسپوری آرایش خطی دارند. تخمک ها واژگون و تمکن محوری است.نتیجه گیری: بررسی نشان داد که هر گل دارای 5 کاسبرگ، 5 گلبرگ پیوسته، 4 پرچم و مادگی دو برچه ای است. دانه های گرده سه شیاری، بیضی شکل و از نظر اندازه از نوع متوسط هستند. نمو کیسه رویانی از تیپ پلی گونوم است.

گیاه مارچوبه با نام علمی Asparagus officinalis L. از تیره Asparagaceae گیاهی تک لپه است. گونه های مختلف این گیاه، دارای خاصیت ضد سرطانی، ضد قارچی و ضد التهابی بوده و برای مصارف دارویی، تزئینی و خوراکی کشت می شوند. هدف از این پژوهش مطالعه ساختار تشریحی اندام های رویشی و بررسی بعضی از مراحل تکوین گل در گیاهان مارچوبه جمع آوری شده از شهرستان دزفول است. به منظور بررسی اندامهای رویشی شامل ریشه، ساقه و برگ و اندامهای زایشی، نمونه اندام های رویشی و زایشی در مراحل متفاوتی از تکوین انتخاب و با استفاده از روش های متداول سلول-بافت شناسی و با به کار گیری میکروسکوپ نوری در آزمایشگاه زیست گیاهی دانشگاه علوم تحقیقات، در سال 1395 بررسی شدند. مشاهده ساختار اندام های رویشی نشان داد که استوانه مرکزی ریشه شامل دایره محیطیه، دسته های آوندی (چوب، آبکش) و مغز است، استوانه مرکزی ساقه یک نوع اتکتواستل است که در آن دسته های آوندی به طور نامرتب پراکنده شده اند و از نوع یک سویه می باشند. تخمک ها در این گیاه از نوع، واژگون بوده و کیسه رویانی آنها از نوع پلی گونوم است. دانه ی گرده در این گیاه تک شیاری است و تزئینات اگزین آن از نوع مشبک منفذدار می باشد. بر اساس این یافته ها ساختار تشریحی اندام های رویشی و مراحل تکوین دانه ی گرده و مادگی این گیاه با ساختار عمومی تشریحی و تکوینی گیاهان تک لپه مشابه است.

مقدمه: کور (کبر) یکی از گیاهانی است که دارای خواص دارویی، خوراکی وکاربرد زینتی می باشد. در طب سنتی ایران این گیاه استفاده می شود.هدف: با توجه به اهمیت گیاهان دارویی و عدم دسترسی دقیق به ساختار تشریحی اندام های زایشی و مراحل تکوین گل گیاه کورCapparis spinosa ، در این پژوهش ساختار تشریحی اندام های زایشی در با استفاده از روش های متداول سلول - بافت شناختی و به کارگیری میکروسکوپ نوری بررسی شد. ساختار دانه گرده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) مطالعه شد.نتایج: از تمایز بخش های جانبی مریستم هاگزای پریموردیوم پرچمی و از بخش های عمقی و میانی آن پریموردیوم برچه ای تشکیل می شود. برگه پای گل و کاسبرگ از فعالیت باقیمانده حلقه بنیادی ایجاد می شوند. تخمک خمیده است و دانه های گرده سه ناحیه شیار رویشی دارند و طول آنها حدود 21 تا 23 میکرون می باشد آراستار اگزین از نوع صاف یا دانه دار است.نتیجه گیری: مطالعه مریستم رویشی و زایشی و مراحل تکوین گل و بررسی ساختار تشریحی در اندام های این گیاه از نتایج مهم این پژوهش می باشد.

از این رو افزایش تعداد گل، دوام و ماندگاری گل های شاخه بریده آن مورد اهمیت است. بر طبق تحقیقات صورت گرفته الکل در غلظت های کم بر این خواص تاثیر مثبت دارد. به همین جهت هدف از این پژوهش اثر تیمارهای الکلی) اتانول و متانول (بر تکوین مریستم زایشی، تغییر در تعداد شاخه های گل و امکان به تاخیر انداختن پیری در گل های شاخه بریده سیکلامن می باشد، از این رو گلدان های حاوی قسمت های رویشی گیاه سیکلامن (Cyclamen persicum Miller) که هنوز وارد مرحله زایشی نشده بودند از گلخانه پرورش سیکلامن در تهران تهیه شدند. سپس در نمونه های شاهد سه روز در هفته به میزان ده سی سی آب مقطر به برگها اسپری شد و نمونه های تحت تیمار با همان روش تحت تاثیر تیمارهای الکلی اتانول و متانول با غلظت های 1.5، 3 و 6 درصد قرار گرفتند.در این پژوهش، غنچه های گل در سه مرحله تکوین برداشت شدند و با روش های متداول سلول بافت شناسی مراحل - تکوین مریستم زایشی، تشکیل غنچه ها و اجزای گل مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج حاصل از بررسی غنچه های هم سن و هم اندازه در نمونه های شاهد و تحت تیمار نشان داد که الکل (اتانول و متانول) مراحل تکوین بخش های مختلف اجزای گل را تسریع میکند.از نتایج مهم کاربردی تیمارهای الکلی، افزایش تعداد گل و تسریع در اوج گلدهی در تیمارهای سبک الکلی میباشد.

تثبیت فسفات توسط کودهای شیمیایی علاوه بر پر هزینه بودن، خطرات زیست محیطی را در بردارد. امروزه کود زیستی فسفاته بارور 2 حاوی دو نوع باکتری حل کننده فسفات باعث تجزیه ترکیبات فسفر نا محلول و قابل جذب برای گیاه می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر کود های زیستی بارور 2P13) Pseudomounas putida (strain و aggilomerans (strain P5) Pantoea (فقط یک بار در ابتدای دوره رشد) و فسفات پتاسیم درسه غلظت(0, 1. 2mM, 5mM) (تا پایان دوره رشد گیاهان، هفته ای یک بار همراه با آبیاری) بر برخی ویژگی های تکوینی گیاه Arabidopsis thaliana در شرایط گلخانه ای، 15 ساعت روشنایی، دمای 25 درجه سانتی گراد، شدت نور 6000 لوکس در قالب طرح تصادفی انجام شد. بعد از مراحل سلول-بافت شناختی، لام ها با میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. نتایج کاهش معنی دار تراکم آوند چوب در ساقه گیاهان تحت تیمار با فسفات پتاسیم 5 mM و 1. 2 mMرا در مقایسه با دو تیمار دیگر نشان داد. هم چنین فسفات پتاسیم 5mMسبب افزایش لایه های تونیکا و ضخامت دیواره مخصوص تترادها شد. افزایش سلولی پریموردیم تخمکی، پیش رویان و آویزه در گیاهان تیمار با کود زیستی و فسفات 5mM مشاهده شد. تیمار با کود زیستی، بیشترین میانگین تعداد دانه های تولید شده را نشان داد. کاربرد کود زیستی بارور 2 در این آزمایش با اثراتی مشابه با فسفات پتاسیم، عملکرد کمی و کیفی آرابیدوپسیس را افزایش داد. کود زیستی می تواند به عنوان یک جایگزین مطمئن و موثر برای افزایش بهره وری خاک و رشد گیاه در کشاورزی پایدار و به حداقل رساندن آلودگی محیطی باشد.

در این تحقیق اثر آلودگی نفت خام روی جنبه های ریخت شناسی، تکوین اندام زایشی و جوانه زنی دانه گیاه کلزا(Brassica napus L.(Brassicaceae)) مورد بررسی قرار گرفته است. گیاهانی که درشرایط یکسان در گلدان ها کشت شده بودند در اواخر دوره رویشی با دو غلظت از نفت خام (0.8و1.6درصد) هر کدام به 3 روش ( اسپری بر اندام های هوایی، اضافه کردن از طریق خاک و کاربرد توام دو روش فوق) مورد تیمار قرار گرفتند. گیاهان تحت مطالعه در مقایسه با موارد کنترل، کاهش رشد، کلروز و نکروز برگ، و کاهش کل محصول را از خود نشان دادند. کاربرد غلظت 1.6 درصد به شکل توام ( اسپری و خاک) بر گیاهان سبب کاهش تعداد دانه های گرده و تخمک ها گردید و در ساختار ساقه نیز آثاری بر جای ماند. در آزمایش دیگر درصد جوانه زنی بذر در تیمارها نسبت به شاهد کاهش یافت. طول هیپوکوتیل و درصد جوانه زنی بذر در غلظت 1.6 درصد نسبت به 0.8 درصد بیش تر بود. در برخی موارد آثار زیانبار نفت خام با غلظت آن رابطه مستقیم نداشت.